Czym jest metoda Montessori?
To zwarty system pedagogiczny, który obejmuje wszystkie sfery rozwoju człowieka. Podstawowym założeniem jest stwierdzenie, że każde dziecko jest inne i powinno rozwijać się zgodnie z indywidualnymi planami rozwojowymi. To wychowanie i edukacja opierają się na szacunku dla godności dziecka. Wychowanie rozumiane jest tu jako wspieranie i stałe podążanie za dzieckiem. Jego istotą jest doprowadzenie dziecka do samodzielności, niezależności od dorosłych, odpowiedzialności i miłości do świata.
KIM BYŁA
MARIA?
W 1896 roku ukończyła w na Uniwersytecie Rzymskim medycynę i stała się pierwszą kobietą – lekarką. Już jako dr Montessori rozpoczęła pracę z małymi dziećmi. Dzięki obserwacji naukowej zdobyła wiedzę, jak funkcjonują dzieci w swoim środowisku. Stopniowo poznawała świat dziecka, odkrywając, co pozwala im wzrastać. Dostarczała im materiały edukacyjne i studiowała, w jaki sposób uczą się z nich korzystać. Ponadto zaobserwowała charakterystyczne fazy w rozwoju dziecka, które przebiegają w specyficzne i rozróżnialny sposób. Ważnym odkryciem dr Montessori była wolność i autonomia jakiej dziecko potrzebuje, by móc w pełni wykorzystać swój naturalny potencjał. Jej pedagogika jest silnie ugruntowana w biologii, psychologii, neurodydaktyce i antropologii. Chcąc stworzyć dzieciom przestrzeń do wzrastania w swoim czasie, zgodnie z naturą dziecka w 19 stworzyła swój pierwszy dom dziecięcy - Casa dei Bambini, a później kolejne. Wierzyła, że tylko poprzez edukację najmłodszego pokolenia można zmieniać świat, można kształtować nową jakość społeczeństwa, w którym króluje pokój, ludzie potrafią rozwiązywać konflikty i każdy może liczyć na godność i szacunek.
Pedagogika Montessori
To indywidualne podejście do dziecka wydobywające z niego naturalny potencjał. Oparta na wewnętrznej motywacji, naturalnej chęci do nauki metoda dająca dziecku wolność wyboru czasu, miejsca i rodzaju pracy. Dzieci poznają świat wszystkimi zmysłami poprzez własną aktywność, obserwację i doświadczanie, przez własne potrzeby, które traktujemy z szacunkiem i troską. Młodemu człowiekowi pokazujemy porządek, cierpliwość i szacunek do pracy w specjalnie przygotowanym otoczeniu wypełnionym materiałem Montessori. Dajemy poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i własnej wartości.
„Największą oznaką sukcesu dla nauczyciela … jest bycie zdolnym, by powiedzieć: Te dzieci pracują tak, jak gdybym nie istniała.”
Maria Montessori
ROLA NAUCZYCIELA
Nauczyciel w szkole Montessori, obserwuje dziecko i dzięki temu proponuje mu pomoce, które są adekwatne do jego zainteresowań i potrzeb. Pedagog realizuje również podstawę programową, kolejność i zakres treści edukacyjnych są dostosowane do dziecka. Nauczyciel w przedszkolu Montessori jest wychowawcą-przewodnikiem podążającym za dzieckiem, szukającym sposobu, aby zaspokoić wewnętrzne rozwojowe pragnienia dziecka. Bez względu na rasę, kraj, czy kulturę dzieci potrzebują takiego samego podejścia, co sprawia, że pedagogika Montessori jest uniwersalna i z powodzeniem stosowana na całym świecie.
Kawka z Montessori / rozmowa z rodzicem
Do kolejnego odcinka „Kawka z Montessori ” zaprosiliśmy Piotra, jednego ze szkolnych rodziców, z którym podjęliśmy ważne tematy w budowaniu relacji rodzic nauczyciel, gdzie łączy ich dziecko.
GRUPY MIESZANE
WIEKOWO
W grupie przedszkolnej są dzieci w wieku od 2,5 do 6 lat, w grupie szkolnej dzieci w wieku 6-10 roku życia. Dzięki idei grupy różnowiekowej wychowawca montessoriański kształtuje relacje między dziećmi w taki sposób, aby grupa była dla nich źródłem poznawania różnych wartości. Dzieci młodsze obserwują starsze, czerpią od nich inspirację i uczą się poprzez naśladowanie, natomiast dzieci starsze pomagając młodszym rozbudzają w sobie wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, ćwiczą opanowywane umiejętności oraz wzmacniają wiarę we własne siły. Taki model grupy sprzyja także rozwojowi własnym tempie, a nie w tempie rówieśników.
NA ŚWIEŻYM
POWIETRZU
Przebywanie na wolnym powietrzu i zabawa w naturalnych warunkach pozwala dzieciom na rozwijanie swojej motoryki, koordynacji ruchowej oraz zmysłów. Wspiera to również ich zdrowie, gdyż słońce dostarcza cennych witamin, a świeże powietrze pomaga w lepszym krążeniu krwi oraz dotlenieniu organizmu. W szkołach Montessori przywiązuje się dużą wagę do świeżego powietrza i pracy z oddechem, szczególnie w kontekście radzenia sobie ze stresem. Dzieci uczą się, jak skupić uwagę na oddechu i kontrolować go w różnych sytuacjach, co pomaga im w radzeniu sobie ze stresem i emocjami.
„Całe otoczenie przygotowane jest tak, by zachęcać dzieci, dokładnie tak samo jak w naturze kolorowe płatki kwiatów przyciągają owady, które mają wyssać ukryty w nich nektar.”
Maria Montessori
Co zamiast zabawek i dlaczego?
„Specjalne” drewniane zabawki – to skojarzenie z metodą Montessori. Trafne, bo materiał do pracy to najczęściej drewniane przedmioty, bez których trudno wyobrazić sobie przedszkole Montessori. Pedagogika Montessori unika nadmiaru przedmiotów. W placówkach Montessori nie znajdziemy plastikowych, grających i migających zabawek, które zalewają dziś witryny dziecięcych sklepów. Staranny dobór pomocy pozwala uniknąć chaosu oraz sprawia, że niemalże każdy przedmiot, może uczynić je odkrywcą i pozwoli kroczyć naprzód z wewnętrzną siłą, będącą źródłem głębokiej satysfakcji. Pomoce charakteryzuje wysoka jakość wykonania oraz naturalne surowce (najczęściej drewno). Są one uporządkowane tematycznie, a cała przestrzeń jest zagospodarowana w sposób czytelny dla dziecka. Żadna inna metoda nauczania przedszkolnego i szkolnego nie dysponuje tak rozbudowanym zestawem pomocy. Maria Montessori opracowała go wraz ze swoimi uczniami, w oparciu o własne doświadczenia oraz osiągnięcia francuskich psychologów: Jeana Itarda i Edouarda Seguina.
„Dzieci Montessori wyrastają na pewnych siebie, samodzielnych, niezależnych znających swoją wartość uczniów. Z pasją podchodzą do życia. To wszystko staje się bezcennym fundamentem dającym im szanse na szczęśliwe dorosłe życie. To jak będą postrzegać siebie w dzieciństwie zostanie z nimi na zawsze.”
Izabela Jończyk